ગુજરાતના અરવલ્લી જિલ્લાના ધન્ય ભૂમિ પર સ્થિત અંબાજી મંદિર માત્ર એક ધાર્મિક સ્થળ નથી, પરંતુ શ્રદ્ધા, ભક્તિ અને પરંપરાનો જીવંત કેન્દ્ર છે. દર વર્ષે લાખો યાત્રાળુઓ અહીં દર્શન માટે આવે છે. ખાસ કરીને નવરાત્રી દરમિયાન અહીં ભક્તિનો અદભૂત ઉત્સવ જોવા મળે છે. તમે જાણો છો કે આ મંદિરના ઇતિહાસમાં હજારો વર્ષોની કથાઓ છુપાયેલી છે? શું તમને ખબર છે કે અંબાજી માતાજીનું મખર ક્યારેય ખુલતું નથી? અને આજે, ડિજિટલ યુગમાં તમે ઘરે બેઠા પણ લાઈવ દર્શન કરી શકો છો. આવો, અંબાજી મંદિરના ઇતિહાસથી લઈને નવરાત્રીના દર્શન સમય સુધીની તમામ માહિતી વિગતે જાણી લઈએ.
અંબાજી મંદિરનો ઇતિહાસ
અંબાજી મંદિર ભારતના 51 શક્તિપીઠોમાંથી એક છે. માન્યતા મુજબ, સતી માતાના હૃદય અહીં પડ્યું હતું. આ કારણે આ સ્થળને વિશેષ પવિત્ર માનવામાં આવે છે. મંદિર હજારો વર્ષ જૂનું છે અને અહીં શિલાલેખો તથા પુરાણોમાં પણ ઉલ્લેખ મળે છે.
અંબાજી મંદિરની સૌથી વિશેષતા એ છે કે અહીં માતાજીની મૂર્તિ નથી, પરંતુ યંત્રરૂપે માતાજીની પૂજા થાય છે. આ યંત્ર શ્રીવિદ્યામંત્ર યંત્ર તરીકે ઓળખાય છે અને તેને અત્યંત ગુપ્ત રાખવામાં આવે છે.
અંબાજી મંદિરનો ઇતિહાસ ઘણો પ્રાચીન અને પૌરાણિક કથાઓ સાથે સંકળાયેલો છે. આ મંદિર 51 શક્તિપીઠોમાંનું એક માનવામાં આવે છે, જ્યાં સતી દેવીનું હૃદય પડ્યું હોવાનું કહેવાય છે.
- શક્તિપીઠની કથા: પૌરાણિક કથા અનુસાર, જ્યારે દેવી સતીએ પોતાના પિતા દક્ષ રાજાના યજ્ઞકુંડમાં આત્મહત્યા કરી, ત્યારે ભગવાન શિવ સતીના મૃતદેહને લઈને શોકભેર આકાશમાં ભ્રમણ કરવા લાગ્યા. ભગવાન વિષ્ણુએ સુદર્શન ચક્ર વડે સતીના શરીરના 51 ભાગો કરી નાખ્યા, જે અલગ અલગ સ્થળોએ પડ્યા. જે જગ્યાએ હૃદય પડ્યું, તે આજે અંબાજી તરીકે ઓળખાય છે.
- મંદિરની સ્થાપના: આ મંદિરની સ્થાપના કોણે અને ક્યારે કરી તેની કોઈ ચોક્કસ માહિતી નથી, પરંતુ એવું મનાય છે કે આ મંદિર હજારો વર્ષ જૂનું છે. આ મંદિરની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે અહીં માતાજીની કોઈ મૂર્તિ નથી, પરંતુ એક શ્રી યંત્ર (પવિત્ર યંત્ર)ની પૂજા થાય છે, જે આંખોથી જોઈ શકાતું નથી.
- આરાસુરનો મહિમા: અંબાજી મંદિર આરાસુર પર્વત પર આવેલું હોવાથી માતાજીને 'આરાસુરી અંબા' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ સ્થળ અદ્ભુત કુદરતી સૌંદર્ય અને શાંત વાતાવરણથી ઘેરાયેલું છે.
અંબાજી મંદિરની સ્થાપત્ય કલા
આ મંદિર સફેદ માર્બલથી બનેલું છે અને તેમાં સુન્દર શિલ્પકલા જોવા મળે છે. મંદિરના ગર્ભગૃહમાં માતાજીનું યંત્રસ્થાન છે. બહારનાં પ્રાંગણમાં ભક્તો માટે વિશાળ સ્થળ છે, જ્યાં હજારો લોકો એકસાથે દર્શન કરી શકે છે.
અંબાજી મંદિરના તહેવારો
- નવરાત્રી મહોત્સવ: નવ દિવસ દરમિયાન વિશેષ પૂજા, આરતી અને સાંજના ગરબા થાય છે.
- પુંનમ મેળો: દર મહિનાની પૂનમના દિવસે હજારો ભક્તો માતાજીના દર્શન માટે આવે છે.
- ભાદરવી પૂનમ: આ દિવસે સૌથી મોટો મેળો લાગે છે, જ્યાં લાખો લોકો ભેગા થાય છે.
લાઈવ દર્શન સુવિધા
આજના ડિજિટલ યુગમાં, અંબાજી મંદિર ટ્રસ્ટ દ્વારા લાઈવ દર્શનની સુવિધા આપવામાં આવે છે. આથી ભક્તો ઘર બેઠા ઈન્ટરનેટ દ્વારા માતાજીના દર્શન કરી શકે છે.
લાઈવ દર્શન માટે તમે અધિકૃત વેબસાઇટ પર જઈ શકો છો.
અંબાજી મંદિરના દર્શનનો સમય
અંબાજી મંદિરમાં દર્શનનો સમય નિયમિત રીતે બદલાતો રહે છે. ખાસ કરીને આરતી અને તહેવારો દરમિયાન તેમાં ફેરફાર થાય છે.
સામાન્ય દિવસોમાં દર્શનનો સમય:
- સવારે: 7:00 AM થી 11:30 AM
- બપોરે: 12:30 PM થી 4:30 PM
- સાંજે: 7:00 PM થી 9:00 PM (નોંધ: આ સમયમાં ફેરફાર થઈ શકે છે, તેથી મુલાકાત લેતા પહેલા સત્તાવાર વેબસાઈટ તપાસવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.)
નવરાત્રી દરમિયાન દર્શનનો સમય
નવરાત્રી એ અંબાજી મંદિરનો સૌથી મોટો ઉત્સવ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન લાખો ભક્તો માતાજીના દર્શન કરવા આવે છે. ભીડને ધ્યાનમાં રાખીને, દર્શનનો સમયગાળો લંબાવવામાં આવે છે.
- નવરાત્રીમાં દર્શન: નવરાત્રીના નવ દિવસ દરમિયાન દર્શન અને આરતીનો સમય અલગ હોય છે. આ સમય સામાન્ય દિવસો કરતાં વધુ લંબાય છે. સવારે અને સાંજે આરતીના સમયે ભક્તોની ભારે ભીડ હોય છે.
- નવરાત્રી દર્શનનો સમય:
- સવારે: 6:00 AM થી 12:30 PM
- બપોરે: 1:00 PM થી 4:30 PM
- સાંજે: 6:30 PM થી 10:00 PM (નોંધ: નવરાત્રી દરમિયાન ચોક્કસ સમય માટે મંદિરની સત્તાવાર જાહેરાત તપાસવી જરૂરી છે.)
અંબાજી સુધી પહોંચવાનો માર્ગ
- રેલવે: સૌથી નજીકનું રેલવે સ્ટેશન પાલનપુર છે, જે અંબાજીથી આશરે 65 કિમી દૂર છે.
- એરપોર્ટ: અમદાવાદ એરપોર્ટ લગભગ 180 કિમી દૂર છે.
- રસ્તો: અમદાવાદ, ગાંધીનગર, પાલનપુર અને મોંઢથી સીધી બસ સેવા ઉપલબ્ધ છે.
યાત્રાળુઓ માટે સુવિધાઓ
અંબાજી મંદિર ટ્રસ્ટ ભક્તો માટે અનેક સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે:
- ધર્મશાળા અને રહેવાની વ્યવસ્થા
- અન્નક્ષેત્ર (મફત ભોજન)
- મેડિકલ સુવિધા
- ગાઇડ સર્વિસ
અંબાજી મંદિર – FAQs
- પ્ર. અંબાજી મંદિર કેટલા વર્ષ જૂનું છે?
- જવાબ: અંબાજી મંદિર હજારો વર્ષ જૂનું છે અને પુરાણોમાં તેનું ઉલ્લેખ છે.
- પ્ર. શું અંબાજીમાં માતાજીની મૂર્તિ છે?
- જવાબ: નહીં, અહીં માતાજીની પૂજા યંત્ર સ્વરૂપે થાય છે.
- પ્ર. અંબાજી મંદિરના લાઈવ દર્શન કેવી રીતે જોઈ શકાય?
- જવાબ: અધિકૃત વેબસાઇટ પરથી લાઈવ દર્શન જોઈ શકાય છે.
- પ્ર. નવરાત્રી દરમિયાન દર્શન સમય શું હોય છે?
- જવાબ: સામાન્ય સમય કરતાં દર્શન કલાકો વધારી દેવામાં આવે છે, જેથી બધા ભક્તો દર્શન કરી શકે.
- Note : આ લેખ અંબાજી મંદિર ટ્રસ્ટની અધિકૃત માહિતી, ધાર્મિક ગ્રંથો અને સ્થાનિક યાત્રાળુઓના અનુભવો પર આધારિત છે. આથી વાચકોને વિશ્વસનીય અને પ્રમાણભૂત માહિતી મળે છે.
Note :
અમારા દ્વારા પુરી પાડવામાં આવતી માહિતી એ માત્ર અમારા નિઃસ્વાર્થ પણાના હેતુના આશયથી ઈન્ટરનેટ અને અન્ય માધ્યમ થકી માહિતી મેળવીને ફક્ત ને ફક્ત શૈક્ષણિક અર્થે લોકો સુધી પહોંચાડવાનો છે. માટે કોઈ પણ વસ્તુનું સેવન તથા કોઈપણ જાતની આયુર્વેદિક ઔષધી કે ઘરગથ્થુ પ્રયોગ કરતા પહેલા તમારા અનુભવી વૈદ્ય, ફેમિલી ડોક્ટર કે જે તે વિષયના નિષ્ણાંત ની સલાહ અવશ્ય લો.
0 ટિપ્પણીઓ
આ post તમને કેવી લાગી ? તમારી વધુ માહિતી જોઈતી હોઈ તો Comment કરો